Cao Nederlandse Spoorwegen 2015–2017

2015 – De Nederlandse Spoorwegen (NS) en de vakbonden: FNV Spoor, CNV Vakmensen en VHS hebben in juni 2015 overeenstemming bereikt over een nieuwe cao. De looptijd is van 1 mei 2015 tot 30 september 2017. De oude cao liep van 2013 tot 2015.  De echte onderhandelingen duurden slechts (!) 28 uren omdat die vooraf waren gegaan door een zorgvuldig proces.

Voorbereiding nieuwe cao
In februari 2015 troffen de cao-partijen elkaar op een cao-startconferentie. De intentie om de onderhandelingen niet vanuit een conflictmodel te benaderen maar om te bouwen aan een aantrekkelijk perspectief, werd hier vormgegeven. De cao moet simpele afspraken bevatten uitgaande van vertrouwen en niet van controle.
Ook het in 2013 ingestelde Cao-plein speelde een opbouwende rol in de voorbereiding. (Het Cao-plein is een online instrument dat de werkgever samen met alle partijen kan inzetten om zoveel mogelijk werknemers bij de onderhandelingen te betrekken.) De achterbanraadpleging vooraf via dit Cao-plein leidde tot diverse ‘positieve’ uitkomsten.

Innovatieve afspraken
Gedwongen ontslagen worden zo veel mogelijk voorkomen, op voorwaarde dat medewerkers zich flexibel opstellen. (De vakbonden noemen dit een ‘werkzekerheidsgarantie’ tot en met januari 2019).
Structureel werk wordt in beginsel door vaste medewerkers uitgevoerd. Inhuur is toegestaan voor tijdelijk werk of voor projecten. In het overleg tussen NS en vakbonden worden deze afspraken over ‘echte banen’ (FNV) gemonitord.
Na experimenten in ‘proeftuinen’ die waren afgesproken in de cao 2013 -2015, volgt een ‘gefaseerde’ invoering van output gerelateerde arbeidsvoorwaarden voor het niet-roostergebonden personeel. Zij kunnen nu al – in overleg met hun manager – tijd- en plaatsonafhankelijk werken.
De collectieve ontzie-maatregelen (extra seniorendagen vrij en vrijstelling van nachtarbeid) worden voor kantoormedewerkers omgebouwd tot maatwerk. Voor roostergebonden medewerkers blijven zij gehandhaafd. (Voor de werkgever is dit ‘vooralsnog’; de vakbonden presenteren dit als een overwinning.)
In een nieuw Sociaal Plan zijn de spelregels over het herplaatsingsproces vastgelegd alsmede de herwaardering van functies. De focus zal hier komen te liggen op de premobiliteitsfase. Er komt een Baan StimuleringsFonds dat een ‘leven lang leren’ stimuleert en ondersteunt.
Er komt een platform Duurzame Inzetbaarheid waarin de NS met vakbonden en OR visie en uitgangspunten gaan ontwikkelen. De vakbonden stellen onder andere flexpools, een 3 jaarlijks loopbaangesprek, snuffelstages en mentorschap voor. En zij pleiten voor simulaties met een nieuwe roostersystematiek: het ‘kort cyclisch voorwaarts roterende rooster’ dat op basis van onderzoek gezonder wordt geacht dan het huidige systeem.
NS zal 200 duurzame arbeidsplaatsen creëren (en zo nodig aanpassen) voor  mensen met een beperking. En er komen 5 werkervaringsplaatsen voor vluchtelingen met een HBO+ opleiding.

Referentie
Als bijlagen zijn toegevoegd:
* De cao-NS 2015 – 2017
* Het resultaat op hoofdlijnen
* Werkgeven-2015-3-Artikel NS

Kenmerken