Column: Murk Peutz - Sociale innovatie geeft ondernemers meer grip
2006 – Een nieuw begrip dekt velerlei lading. Dat geldt ook voor sociale innovatie, waarover nu veel te doen is. Enerzijds gaat het om vernieuwing van de arbeidsmarkt. Anderzijds gaat het om gedrag van ondernemers intern in de bedrijven. Met sociale innovatie kunnen ondernemers meer grip krijgen op hun bedrijf en hun markten.
Tot sociale innovatie rekent men alle vernieuwingen van niet technologische aard. Drie stromingen zijn te onderscheiden. Ten eerste is er de vernieuwing in de arbeidsmarkt, zoals flexibiliseren van collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) en intensieve bijscholing. Vakbonden en werkgevers hebben het vaak over deze vorm van vernieuwing. Ten tweede is er de vernieuwing van het klimaat binnen bedrijven. Nieuwe vormen van aansturen, delegatie of herdefinitie van verantwoordelijkheden horen hiertoe. Tenslotte wordt onder sociale innovatie ook gedragsverandering van ondernemers verstaan in hun verhouding naar klanten.
In de huidige ‘hyperconcurrerende’ markten moet alles in de onderneming optimaal meewerken om te overleven. Ondernemers hebben dan ook een fenomenale vernieuwing doorgevoerd in hun processen en technologieën. Veel medewerkers hebben radicaal andere taken gekregen. Wat opvalt is dat deze arbeid nog steeds op dezelfde wijze geleverd wordt. Werktijden, ploegendiensten en afspraken hieromtrent zijn vrijwel onveranderd gebleven. Sociale innovatie gaat nu over het zoeken van nieuwe methoden op de arbeidsmarkt, met als belangrijkste oogmerk meer flexibiliteit. Het metaalbedrijf KMWE in Eindhoven gaat hierin reeds lange tijd voor. De medewerkers werken in een flexibel ploegensysteem waarin ze onderling vakanties en verzuim opvangen. Ingewikkelde planning is vervangen door zelfwerkzaamheid en gedeelde verantwoordelijkheid.
Hoogwaardige producten en diensten leveren vereist een hoog kennisniveau in de onderneming. Andersom zijn bedrijven kennisintensiever geworden als ze in de laatste jaren laagwaardige activiteiten uitbesteed hebben. Sommige bedrijven zijn van puur ‘producerend’ naar grotendeels ‘ontwikkelend’ opgeschoven. Dit heeft gevolgen voor de wijze waarop de ondernemer zijn bedrijf bestuurt en de mensen motiveert. Door tijdig de ‘harde’ en ‘zachte’ kant van de management sturing aan te passen kan de ondernemer meeveren naar een vernieuwde organisatie. In praktijk past de ondernemer zowel gedrag als structuur aan.
Vernieuwen is dus veel meer dan een nieuw product of proces. Vernieuwen is ook slim nadenken over de organisatie en haar betekenis voor klanten. Vernieuwen is ook een andere arbeidsverhouding. Syntens helpt ondernemers deze ‘sociale innovatie’ vorm te geven. Met sociale innovatie kunnen ondernemers meer grip krijgen op hun bedrijf en hun markten.
Auteur: Murk Peutz – directeur Syntens regio Zuid
Bron: Metaalnieuws no. 11, 2006
Kenmerken
