De kracht van sociale innovatie

2014 – De Adviesraad voor het wetenschaps- en technologiebeleid  (AWT) heeft een advies over sociale innovatie uitgebracht aan de regering, in het bijzonder aan de ministers van PCW en van EZ. De vraag van de ministers was: ‘Wat moet er precies worden verstaan onder sociale innovatie en heeft de overheid hierin een rol te vervullen?’ 

Wat is sociale innovatie?

‘De AWT beschouwt sociale innovatie als een verzamelnaam voor hedendaagse initiatieven van mensen en organisaties gericht op innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken.’ Met deze omschrijving sluit de AWT aan bij wat in EU-verband onder ’social innovation’ wordt verstaan.

De AWT beschrijft dat het beleid en het debat over sociale innovatie in Nederland grotendeels gericht is geweest op sociale innovatie in de zin van vernieuwingen van werkprocessen in organisaties (slimmer werken).  Als het daar over gaat, spreekt de AWT in dit advies over  ‘Werkplaatsinnovatie’.  AWT noemt Werkplaatsinnovatie van groot belang voor het bevorderen van de innovatie kracht, de doelmatigheid en het concurrentievermogen van bedrijven en organisaties.  Maar de AWT wil ook aandacht voor andere verschijningsvormen die in Nederland dreigen verschuild te blijven achter Werkplaatsinnovatie en die in diverse EU landen, de VS en Australië juist wel veel aandacht krijgen. 

Rol overheid

De Raad adviseert de overheid een actieve rol te vervullen inzake sociale innovatie,  want het biedt een mogelijkheid voor het creëren van publieke waarde die niet door marktwerking tot stand komt; er is hier sprake van marktfalen.

De AWT doet drie aanbevelingen aan de gezamenlijke ministeries:

  1. Adopteer en agendeer sociale innovatie en sluit aan bij het Europese discours en het Europees beleid,
  2. Geef ruimte aan sociale innovatie: creëer omgevingen waarin organisaties en netwerken kunnen experimenteren met nieuwe oplossingen voor sociale vraagstukken,
  3. Stimuleer sociale innovatie via het innovatie- en kennisbeleid; de AWT beschrijft zes concrete stappen:
    1. Werk aan een infrastructuur voor sociale innovatie,
    2. Streef naar een verruiming van het innovatiebeleid tot buiten het bedrijvenbeleid,
    3. Stem het bestaande bedrijvenbeleid af op sociale innovatie,
    4. Zorg voor kennisbeleid rond sociale innovatie,
    5. Geef voorrang aan multidisciplinair onderzoek; vraag KNAW en NWO om wetenschappers uit alfa, bèta en gamma richtingen bijeen te brengen en samen te werken aan onderzoek naar maatschappelijke uitdagingen,
    6. Werk samen met andere landen zoals het Verenigd Koninkrijk en België (Vlaanderen).

Aan de keuze van de AWT voor het geven van een brede betekenis aan het begrip sociale innovatie zoals dat in Europees verband inmiddels ingeburgerd is, anders dan in Nederland, is een uitgebreid debat vooraf gegaan met vele gesprekspartners die zich de afgelopen twee decennia in Nederland met sociale innovatie hebben beziggehouden. In bijlage 4 van het rapport wordt een korte beschouwing geweid aan de ontwikkeling van sociale innovatie/werkplaatsinnovatie in Nederland en aan de geschiedenis ervan. 

Referentie

Adviesraad voor het wetenschaps- en technologiebeleid (AWT). De kracht van sociale innovatie. Januari 2014, advies 84. Het complete advies is opgenomen in de bijlage. 

Thema: Sociale innovatie

Sector: n.v.t.

Bron: (overheids)publicatie