Hoe BMW de demografische tijdbom bestrijdt

2011 – BMW maakt gebruik van het vermogen van het personeel in de productielijn om oplossingen te creëren. Ondersteund door senior managers en technische experts hebben werknemers van een productielijn productiviteitsverbetering gerealiseerd. De aanpak varieert van verbetering ten aanzien van arbo-gerelateerde zaken tot het verrijken van de vaardigheden tot concrete verbeteringen op de werkvloer. Dit succesvolle voorbeeld toont aan dat werknemers die worden betrokken bij veranderingen een onderscheidende factor kunnen zijn.

Aanleiding
In 2007 maakte BMW zich zorgen over de daling in productiviteit van het steeds ouder wordende personeelsbestand. De verwachte gemiddelde leeftijd zou in 2017 gestegen zijn van 39 naar 47 jaar. Dit was voor BMW een zorg omdat oudere werknemers zich vaker en langer ziek zouden melden en harder moeten werken om dezelfde output te behalen.
BMW stond voor een keuze. Het ontslaan of eerder met pensioen laten gaan van oudere werknemers was, vanuit een maatschappelijk oogpunt, geen optie voor BMW. BMW zou haar oudere werknemers kunnen laten doorstromen in functie met minder fysieke bezwaren. Dit was echter geen optie vanwege het gebrek aan jonge werknemers. BMW heeft uiteindelijk een innovatieve bottum-up benadering toegepast: ‘project productielijn 2017’.

Hoe zijn de werknemers betrokken?
Voor het project is een productielijn gevormd met medewerkers met een gemiddelde leeftijd van 47 jaar, oftewel productielijn 2017. Deze pilotgroep is gestart met een workshop, waarin medewerkers van de productielijn werden gevraagd naar ongemakken tijdens het werk en zaken die zij wilden verbeteren. Medewerkers werden gestimuleerd om ideeën aan te dragen. Niet het management oordeelde of het idee werd doorgevoerd, maar de medewerkers zelf.
Een eerste succes werd al snel behaald: het plaatsen van een houten vloer om knieklachten te verminderen. De lichamelijke klachten namen af en iedereen merkte dat het effect had. Hierna namen de werknemers de verantwoordelijkheid om ideeën tot uitvoer te brengen. De kennis van ergonomen, veiligheidsexperts  werd ingebracht, maar de medewerkers van de productielijn deden het meeste werk zelf. Ze werden trots op hun betrokkenheid in het project. Medewerkers stonden steeds verder open voor veranderingen. Zelfs voor de roulatie van functies of rekoefeningen met een fysiotherapeut.

In totaal werden ruim 70 veranderingen doorgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn:

• kappersstoelen die korte pauzes mogelijk maken (kosten < € 1.000)
• orthopedische schoenen  (kosten < € 2.000)
• groter lettertype op de schermen (geen kosten)
• het draaien van schermen om visuele vermoeidheid tegen te gaan (kosten: twee werkuren)
• verstelbare tafels die roulatie van functies mogelijk maakt (geen kosten)
• met de hand verplaatsbare hijskranen om rugpijn te verminderen (kosten < € 1.000)
• gereedschap met grotere handvaten (geen kosten).

Het resultaat
De productiviteit van werknemers in de productielijn werd in één jaar tijd verhoogd met 7%. De pilotgroep met respectievelijk oudere werknemers waren hiermee even productief als hun jongere collega’s in een productielijn. Na twee jaar was er een laag verloop en het verzuim was gedaald van 7% tot 2%. De totale kosten voor het project bedroegen slechts € 40.000. Dit was inclusief de tijd die medewerkers hadden besteed aan deelname aan de workshops, de besteedde tijd van de ergonoom en fysiotherapeut en de directe kosten. De investering is minimaal in vergelijking met de opgeleverde productiviteitsverbetering.
BMW heeft de succesvolle methode inmiddels ook in andere fabrieken toegepast. ‘Project productielijn 2017’ is dan ook een mooi voorbeeld: het topmanagement van een bedrijf dat een probleem aankaart, productiemanagers die een experiment leiden en werknemers die een oplossing creëren. Het vermogen van het personeel is daarmee de meest belangrijke onderscheidende factor.

Verwijzing:
Het volledige artikel How BMW Is Defusing the Demograpic Time Bomb (2010) van C.H. Loch, F. J. Sting, N. Bauer en H. Mauermann uit het tijdschrift Harvard Business Review is opgenomen als bijlage.

Keywords: Duurzame inzetbaarheid, Slimmer werken, innovatieve werkplekken

Kenmerken