MEE & de Wering; zelfsturende teams en job crafting

2016 – MEE & de Wering is een organisatie voor welzijnszorg in de kop van Noord Holland. Deze organisatie is op 1 januari 2016 ontstaan uit een fusie van drie organisaties in de regio. Bij MEE & de Wering werken ca. 330 mensen in vaste dienst. Zij bieden met een groot aantal vrijwilligers, cliëntondersteuning (welzijn, maatschappelijke dienstverlening en gehandicaptenzorg) aan inwoners die zich in een kwetsbare positie bevinden, met name inwoners met een verstandelijke beperking.

Medio 2016 had Jos Beeuwkes interviews met enkele medewerkers en een Research Manager. Hij maakte daarvan een caseverslag (Beeuwkes, 2017). Dat is hieronder samengevat.

De sociale innovatie

Op het moment van dit onderzoek was Mee & de Wering, net begonnen met het veranderproces in de werkorganisatie: naar integraal werken in multidisciplinaire en zelfsturende teams. Er is dan (nog wel) een zekere mate van hiërarchie: een Management Team (MT) en 4 Regio Managers (RM). De RM schrijft de jaarplannen voor de teams in zijn of haar regio; geeft de kaders vanuit de organisatie aan, stelt de ruimte en middelen beschikbaar en maakt met de teams prestatieafspraken. Het team stelt de taken-lijst op en verdeelt de taken zelf. Het team rapporteert aan de RM en deze kan de teamvergaderingen bijwonen. De RM houdt individuele functioneringsgesprekken.  

Aanleiding

De fusie is ingegeven door de behoefte en noodzaak betere en efficiëntere cliëntondersteuning te bieden door schaalvoordelen en effectiever gebruik van expertises. De invoering van integrale dienstverlening vanuit multidisciplinaire teams vloeit daar uit voort. Geïnspireerd door de successen van Buurtzorg NL was de Wering in de zomer 2015 al gestart met het invoeren van zelfsturende teams. Na de fusie is men daarmee doorgegaan in MEE & de Wering. 

Aanpak

Nog voor de fusie besloot het MT van de Wering tot de invoering van zelfsturende teams. Dit besluit is besproken met de ondernemingsraad, maar deze heeft niet actief deelgenomen aan de vormgeving. Ter voorbereiding zijn in augustus 2015 twee trainingen gegeven aan personeel van de Wering omtrent samenwerken en effectief vergaderen. Na de fusie besloot het MT, nu van MEE & de Wering , om in de nieuwe organisatie ook integrale dienstverlening en zelfsturende teams in te voeren. Omdat niet alle teams even snel de nieuwe werkwijze konden oppakken, is besloten het stapsgewijs te doen. Op het moment van het onderzoek bevindt MEE & de Wering zich middenin dit veranderingsproces naar zelfsturing. Niet alle medewerkers tonen zich direct enthousiast voor zelfsturing (en/of voor ‘weer veranderen!’). Vooral medewerkers die al lang in dienst zijn, hebben graag duidelijke opdrachten vanuit de lijn, weten niet goed om te gaan met nieuwe verantwoordelijkheden of vinden het moeilijk om samen te werken met collega’s met een andere discipline. De RM’s hebben een belangrijke taak om de teams in hun ontwikkeling te ondersteunen. Van diegene die echt niet mee willen veranderen, wordt afscheid genomen. De organisatie stimuleert niet actief de professionele ontwikkeling of de ontwikkeling van team-vaardigheden middels trainingen en cursussen.  

Resultaten

De respondenten geven aan dat de integrale dienstverlening een positief effect heeft op de effectiviteit van de teams en de zorg die zij aan de cliënten kunnen geven. De teams werken nog niet in alle opzichten zelfsturend. De RM heeft nu wel meer inzicht in wat alle teams aan het doen zijn en kan daardoor beter ondersteunen en bijsturen. Daarnaast is – volgens de geïnterviewde RM – de betrokkenheid van het personeel groter geworden en nemen zij vaker  verantwoordelijkheid voor hun eigen inzet. De geïnterviewde medewerkers zeggen dat intussen de meeste collega’s ‘overstag’ zijn voor zelfsturing. Zij ervaren de toegenomen verantwoordelijkheid en betrokkenheid bij de organisatie en de bedrijfsvoering als prettig en hebben meer plezier in hun werk.    

Lessons learned

Een betere communicatie en meer inbreng vanuit de medewerkers had meer enthousiasme voor de veranderingen bij de medewerkers kunnen bewerkstelligen en wellicht ook minder weerstand.

De door de hiërarchie beperkte zelfsturing wordt (nog) wel geaccepteerd of zelfs gewaardeerd. In het veranderingsproces moet men rekening houden met tempoverschillen tussen de teams 

Referentie

Beeuwkes, Jos. ‘Stichting MEE & de Wering: zelfsturende teams en job crafting.’ 2017,

Casestudie i.h.k.v. een stage bij TNO. De casestudy vindt u in de bijlage.

Kenmerken