Rede: Jürg Thölke - Leren niet te weten

2007 – Een zoektocht rond zinvolle vernieuwing in (onderwijs)organisaties. Deze inauguratierede is uitgesproken op 2 november 2007 door Dr. Jürg Thölke ter aanvaarding van het ambt van lector “Innovatie van Leren in Organisaties” aan de Faculteit Educatie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).

Highlights
In zijn openbare les aan de HAN hekelt lector Jürg Thölke de polarisatie in de onderwijswereld: “Het nieuwe tegen het oude leren, het management tegen de docenten, zij die willen veranderen tegen hen die dat blijkbaar niet willen. Polarisatie is een vorm van uitsluiten. Deze tegenstellingen leiden alleen af van het wezenlijke: er samen iets van maken!” Maar hoe dan?

Thölke komt met handreikingen voor zinvolle vernieuwingen in onderwijsorganisaties: “Op individueel niveau betekent dit ook dat mensen op alle posities in de spiegel durven te kijken. In het licht van de in deze rede gegeven definitie van wijsheid als expertise in het toelaten van onzekerheid is dat ook een beetje eng. Voor docenten betekent dit het verlaten van de positie van de expert dan wel de underdog, en het innemen van een nieuwe plek. Voor bestuurders en onderwijsmanagers leidt het wellicht tot het zich bezinnen op hun eigen rol in het vernieuwingsproces. Wie zich onderdeel van het probleem voelt, kan ook onderdeel van de oplossing zijn. In een NRC artikel met de titel ‘Kwaliteitsmaoïsme en intensieve toezichtshouderij’ stond onlangs de volgende zin over onderwijsorganisaties: “Het risico van willekeur is vervangen door de schijnzekerheid van meetbaarheid .” Of in de woorden van een collega: “Wie orde zaait zal chaos oogsten!"

De weg naar echte vernieuwing gaat mijns inziens langs de bereidheid om op alle niveaus van een organisatie te leren omgaan met de eigen onzekerheid. Dit is dan misschien mijn ‘C’ van deze rede! Het is het vraagstuk dat onder het vraagstuk ligt. Als onzekerheid mag, dan heeft passie ook een plek."

Zie voor de rede Leren Niet Te Weten (2007) van dr. J. Tholke de bijlage.

Kenmerken