The resilient innovation team - a study of teams coping with critical incidents during innovation projects

2017 – ‘The resilient innovation team – a study of teams coping with critical incidents during innovation projects’  dit is de titel van het proefschrift waarop Peter Oeij op 25 januari promoveerde. 

Probleemstelling
Teams die zich richten op het ontwikkelen van een innovatie, falen vaak. In zijn promotieonderzoek onderzocht Oeij hoe dat komt en wat innovatieteams kunnen leren van HRO-teams die zelden falen in hun opdracht. De centrale onderzoeksvraag luidt: Hoe gaan projectteams om met kritieke incidenten in hun innovatieprojecten? 

Methode
In dit onderzoek werdenachttien teams en hun innovatieprojecten onderzocht, binnen elf in Nederland gevestigde organisaties waaronder KPN Consulting, Unilever, Rijkswaterstaat en TNO. Oeij deed vragenlijstonderzoek (ook bij collega’s van de innovatieve teams), casestudies en paste een semi-kwalitatieve analyse toe op het materiaal (Qualitative Comparative Analysis, QCA). 

Team gedrag
“In de wereld van veiligheids- en crisismanagement blijkt de aanwezigheid van psychologische veiligheid, leergedrag in teams, teaminspraak en leiderschap in complexe situaties  – samen een ‘mindful’ (opmerkzame) werkomgeving – de resultaten te bevorderen. Als deze mindful werkomgeving aanwezig is, vergemakkelijkt dit het probleemoplossend gedrag van het team. Dit geeft het team veerkracht en helpt ze kritieke incidenten het hoofd te kunnen bieden én het leidt tot meer kans op succes”, legt Oeij uit. Dit veerkrachtig innovatiegedrag (innovation resilient behaviour, IRB) is gebaseerd op vijf principes: 1) wees alert op signalen dat je project fout loopt, 2) accepteer geen simpele antwoorden, 3) ban elke onzekerheid uit, 4) anticipeer op mogelijke en onverwachte mislukkingen, en 5) sla expertise hoger aan dan rang. “Natuurlijk zijn er meer factoren die teamgedrag beïnvloeden, maar ik heb me beperkt tot de twee factoren ‘mindful werkomgeving’ en ‘veerkrachtig innovatiegedrag’, die belangrijk zijn en goed werken voor HRO-teams”, licht Oeij toe. Een mindful werkomgeving slaat op het organisatorische klimaat en veerkrachtig innovatiegedrag op teamgedrag. Peter Oeij heeft gekeken of deze voorwaarden ook gelden voor innovatiemanagement en de prestaties van innovatieteams. 

Conclusie
Twaalf van de achttien projectteams deden het vrij goed en toonden in hun werkwijze – onbewust – veel overeenkomsten met hoe HRO-teams te werk gaan.
De hoofdconclusie is dat een Mindful Infrastructuur en Team Innovation Resilient Behaviour (veerkrachtig gedrag van innovatie teams) inderdaad concepten zijn die toepasbaar zijn op innovatieteams en projectteams die werken aan innovaties. 

Praktische implicaties
In het boek worden tenslotte praktische richtlijnen en een tool aangeboden om opmerkzame werkomgevingen en Team IRB te ontwikkelen en defensief gedrag tegen te gaan.
En het verschaft informatie over de mate waarin de gedragingen en competenties die achter de vijf HRO-principes schuilgaan, aanwezig zijn. Met die kennis kun je bepalen of je verbeteringen wilt doorvoeren en waarop deze gericht moeten zijn. De tool is laagdrempelig, je gaat er zelf mee aan de slag en ontwikkelt direct instrumenten ter verbetering.” 

Referentie
Oeij, P.R.A., (2017) ‘The resilient innovation team. A study of teams coping with critical incidents during innovation projects’.Heerlen: Open Universiteit, Dissertation. De link voor het e-book is: https://publications.tno.nl/publication/34622536/QA3j9S/oeij-2017-resilient.pdf   

Een document met de Engels- en de Nederlandstalige samenvatting is als bijlage toegevoegd.

Zie ook:
Els Oosthoek – Veerkrachtige innovatieteams. Onderzoek van Peter Oeij (interview). Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties, 2017, 2, 52 – 57. Een kopie is als bijlage toegevoegd.
en zie:
Wout Buitelaar. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken 2017 (33) 1. Boekenrubriek.