Eindevaluatie cao-seizoen 2016: Kalm door meer koopkracht

2017- Eindevaluatie cao-seizoen 2016: Kalm door meer koopkracht
In 2016 zijn er 374 cao-akkoorden gesloten voor 2,67 mln. werknemers. Er liepen er dat jaar 418 af, dus over een aantal cao’s wordt nog onderhandeld. AWVN Directeur Arbeidsvoorwaarden zegt in het voorwoord dat het economisch herstel ruimte heeft gemaakt voor kort en bondig overleg.
Het betreft vaker dan vorige jaren kleine akkoorden met een langere looptijd die zich concentreren op de loonparagraaf. De loonstijging is gemiddeld 1.5 %, maar door de lage inflatie en lage rente is de gemiddelde koopkrachtstijging: 3,9%.
In 34% van de akkoorden is vastgelegd dat werknemers meer verantwoordelijkheid en regie krijgen over hun eigen loopbaan. ‘Eigen regie’ noemt de nota dat. Dat geldt vooral  voor cao’s in de financiële dienstverlening.
14% van de akkoorden is nu ‘generatieproof’; daarmee bedoelt de AWVN dat de arbeidsvoorwaarden meer gebaseerd worden op inzetbaarheid, productiviteit en ontwikkelpotentieel dan op anciënniteit.
Er zijn in 2016 minder afspraken dan in 2015 gemaakt over wendbaarheid en productiviteit; wel zijn er meer afspraken (44% van de cao’s) over flexibiliteit. Duurzame inzetbaarheid blijft een belangrijk onderwerp, 76% van de cao’s bevat daarover afspraken. Die behelzen: employability arrangementen en mobiliteit en – vaker dan eerdere jaren ook werkdruk en gezondheidsbeleid.
Het AWVN-rapport over deze eindevaluatie is als pdf bijgevoegd.

Eindevaluatie cao-seizoen 2015
De AWVN heeft een eindevaluatie gemaakt van het cao-jaar 2015.
In 2015 liepen 477 cao’s af. Er zijn dat jaar 342 nieuwe cao’s voor 2,5 miljoen werknemers  afgesloten. Het cao jaar kende een trage start.  
Gemiddeld is 1,5% loonverhoging afgesproken.
Daarnaast zijn onder meer de volgende kwalitatieve afspraken gemaakt:
Studie en procesafspraken om Duurzame inzetbaarheid te realiseren.
In 14% van de cao’s zijn afspraken gemaakt over Arbeidsverhoudingen: vergroten draagvlak en betrokkenheid, creëren van zeggenschap d.m.v. decentralisatie en leesbaarheid van de cao-tekst.
Afspraken over Flexibiliteit en Wendbaarheid (51% van de cao’s): vergroten zeggenschap over werktijden en betere mogelijkheden om arbeid en zorg te combineren én vergroten dagvenster en ombouwen toeslagensysteem.
Voor het einde van het jaar 2015 zullen 7500 participatie banen gecreëerd zijn of er wordt een scan naar mogelijkheden daarvoor uitgevoerd (46% van de cao’s).

Eindevaluatie cao-seizoen 2014. Een overgangsjaar.
In 2014 werden er 409 akkoorden gesloten voor 2,75 miljoen werknemers.
De AWVN bestempelt het als een  ‘overgangsjaar’. Te veel cao’s gaan alleen over ‘poen en pensioen’ te weinig over de ‘vernieuwing’. Er zijn te weinig cao met afspraken over ombouw ontziemaatregelen, meer flexibiliteit, hogere productiviteit, bredere inzetbaarheid en modernisering van de arbeidsverhoudingen.

Eindevaluatie cao-seizoen 2013. Sterk door samenwerken.
2013 was het jaar van oplopende werkloosheid  en een groot aantal faillissementen waren daarvan de sombere bewijzen. Ook was 2013 het jaar van een omvangrijk Sociaal akkoord, met verstrekkende besluiten over het ontslagrecht, sociale zekerheid en arbeidsmarktproblemen.
In 2013 zijn 462 akkoorden tot stand gekomen. Deze akkoorden zijn van toepassing op 2,4 miljoen medewerkers.
Er zijn grote verschillen in afspraken over loonsverhoging tussen bedrijven die exporteren en bedrijven die producten en diensten afzetten op de binnenlandse markt.
Volgens de AWVN zijn weinig echt creatieve ideeën gerealiseerd om enerzijds structurele loonkosten beheersbaar te houden en anderzijds negatieve koopkrachteffecten voor werkenden te verzachten.
Duurzaamheid en flexibiliteit, met name beperken van de externe flex. scoorden wel hoog.
Er zijn ook inspirerende afspraken gemaakt om te investeren in dialoog en draagvlak voor creatief loonbeleid.

Referentie
AWVN, Eindevaluatie cao-seizoen 2016: Kalm door meer koopkracht.
AWVN ‘Tussenevaluatie cao-seizoen 2016. Wendbaarheid en Weerbaarheid’  Juni 2016.
AWVN. ‘Eindevaluatie cao-jaar 2015: twee gezichten.Vooruitgang door vernieuwend werkgeven’. Voorjaar 2016.
AWVN  ‘Eindevaluatie cao-seizoen 2014. Een overgangsjaar.’ voorjaar 2015
AWVN ‘Eindevaluatie cao-seizoen 2013 . Sterk door samenwerken’. Voorjaar 2014.
Deze vijf nota’s zijn als bijlage toegevoegd.

Kenmerken