ZZG Zorggroep - Ondernemend Werknemerschap; ‘win, win, win’
2017 – ZZG Zorggroep is een grote intra- en extramurale zorgorganisatie werkend in: Nijmegen, Wijchen en het Maas- en Waalgebied. De zorggroep biedt wijkverpleging, herstelzorg, beschermd wonen en kraamzorg. De Zorggroep werkt met ruim 2600 medewerkers, en rond de 900 vrijwilligers.
Sociale Innovatie
In 2014/2015 voerde de Zorggroep een pilot uit. Gedurende 1 jaar is geëxperimenteerd met ondernemend werknemerschap. De pilot, genaamd ‘Gewoon Thuis’, is uitgevoerd binnen de wijkverpleging bij het team Stabiele Zorg in Wijchen, Beuningen, Ewijk, Druten en Beneden Leeuwen. Bij ‘Gewoon Thuis’ kunnen cliënten, naast de zorg die zij krijgen volgens indicatie, extra ondersteuning krijgen in de vorm van diensten (bijvoorbeeld hulp bij het doen van boodschappen of meegaan naar het ziekenhuis). Een team van twaalf ondernemende werknemers (later gesplitst in teams van 4/5 medewerkers) nam deel aan de pilot. Zij kregen een apart contract waarin werd vastgelegd dat de medewerker een deel (een vast aantal uren, meestal 20 uur) in vast dienstverband zou werken en een deel (vrij in te vullen, meestal 4 á 5 uur) in flexibel dienstverband. In dit team hadden de medewerkers veel autonomie. Zij waren als team verantwoordelijk voor de groep deelnemende cliënten. Deze konden een pakket met punten kopen die te verzilveren waren voor extra diensten, aanvullend op de geïndiceerde zorg. De medewerkers regelden ook zelf hun werktijden in hun teams, rekening houdend met de behoeftes van de cliënten. Zo werd zorg op maat geleverd en de betrokken medewerkers konden door het intensieve contact snel nieuwe behoeften aan zorg signaleren. De leidinggevende gaf vooral praktische ondersteuning.
Aanleiding en aanpak
Zorgbehoevenden moeten de laatste jaren meer zelf regelen en zij blijven langer thuis wonen. Medewerkers zoeken meer zelfstandigheid, zij willen op hun eigen manier zorg verlenen en meer zorg op maat kunnen bieden. Veel medewerkers in de ouderenzorg vertrokken uit organisaties om te gaan werken als ZZP’er. ZZG Zorggroep probeert zo goed mogelijk hierop in te spelen, door onder andere te ‘experimenteren’ met ondernemend werknemerschap.
Deze pilot bij ZZG Zorggroep heeft plaatsgevonden vanuit het project ‘Ondernemend Werknemerschap als vorm van aantrekkelijk werkgeverschap; een experiment in de ouderenzorg’, dat uitgevoerd is vanuit Hogeschool Utrecht en Tilburg University en dat verschillende sociale partners uit de VVT-branche ondersteund hebben.
De medewerkers in de pilotgroep werden ondersteund en begeleid door hun leidinggevende en door de HR afdeling.
Resultaten
Het aantal deelnemende cliënten nam in de periode van de pilot toe van 5 naar 35. De cliënten ontvingen beter aansluitende zorg, bouwden een vertrouwensband op met de zorgverleners en vonden het fijn dat de medewerkers zo flexibel waren en snel konden inspelen op wat zij nodig hadden. Wel waren de extra diensten wat duur voor de cliënten, al had dit weinig invloed op hun tevredenheid.
De medewerkers hadden meer autonomie in de pilot en zij gaven na afloop aan dat ze het gevoel hadden dat ze echt iets hadden betekend voor hun cliënten.
De organisatie is nu beter voorbereid voor de toekomst. Daarnaast was er ook sprake van een positief financieel resultaat. Ondanks dit ‘win-win-win’-resultaat is het op dit moment niet meer mogelijk gebruik te maken van het dienstverleningsconcept ‘Gewoon Thuis’. Dat komt onder meer doordat de ZZG Zorggroep er voor gekozen heeft om alleen hoog complexe zorg te leveren, na de laatste stelselwijziging in de zorg.
Een aantal van de medewerkers die deelgenomen hebben aan de pilot, is verder gegaan als ZZP’er.
De Zorggroep onderzoekt nu de mogelijkheden om in de toekomst weer wel te werken als in de pilot en dit verder uit te breiden naar andere delen van de organisatie.
Lessons learned
De hechte band met cliënten en de vereiste flexibiliteit en vraagsturing kunnen soms ook belastend zijn. Mede daarom is de persoonlijkheid van de medewerkers in belangrijke mate bepalend voor het succes.
Medewerkers uit de reguliere wijkverpleging zagen de medewerkers van de pilot soms als concurrenten en voelden er dan weinig voor om hun cliënten te enthousiasmeren om mee te doen aan de pilot, uit vrees hen te verliezen.
Referentie
Korteweg, Mirna. ‘ZZG Zorggroep – Ondernemend Werknemerschap; ‘win, win, win’. Casebeschrijving. 2017 Rotterdam Erasmus Universiteit & Leiden, TNO.
Kenmerken
