Buiten de gepade banen: een X aantal baantechnieken voor een arbeidsmarkt op maat
Job engineering catalogus 2014
2014 – Deze catalogus is de vrucht van een samenwerking tussen TNO en de NSvP.
‘‘Job engineering’ is een overkoepelende term voor verschillende typen baaninterventies die als doel hebben dat wat de werknemer wil en kan goed te laten aansluiten op wat de werkgever of de toekomstige arbeidsmarkt biedt en vraagt’. Het gaat om ‘good jobs’ en om slimme banen waarin ontwikkeling en/of nieuwe arbeidsmarktkansen worden versleuteld om duurzaam inzetbaar te blijven.
Om Job engineering te kunnen toepassen moet je een baan zien als een verzameling van kleine en grotere kern- en bijtaken.
De catalogus is opgebouwd in 4 thema’s: Ontwikkelbanen; Combinatiebanen; Springplankbanen; Baangereedschap.
Ontwikkelbanen
De ‘baanoplossingen’ in dit onderdeel richten zich op het creëren van banen waarin ontwikkeling en gezondheid is ingebouwd met nieuwe groeimogelijkheden en een kleinere kans om vast te lopen.
Voorbeelden zijn ‘taakverrijking’ en ‘taakvariatie’. In het eerste geval worden taken toegevoegd die meer verantwoordelijkheden toekennen of leidinggevende taken (verticale taken). Bij ‘taakvariatie’ of ‘taakverbreding’ gaat het om een uitbreiding met andere taken op hetzelfde niveau (horizontale). Een ander voorbeeld is ‘taaklocatie veranderen’, d.w.z. dat de aard van de taak bepaalt waar die het beste kan worden uitgevoerd: een concentratie- of een vergaderruimte, of thuis. ‘Taak teaming up’ biedt een oplossing voor stressvolle solotaken, als samenwerking met een collega mogelijk wordt gemaakt.
Zo zijn er in totaal 21 manieren om ontwikkelbanen te vormen.
Combibanen
Mensen combineren soms twee banen (multijobbing) ofwel uit financiële noodzaak, of om de afwisseling die het brengt of om een transitie naar een andere baan voor te bereiden danwel de risico’s voor baanverlies te spreiden. Daarnaast vallen ook taakoutsourcing, taakuitleen of detachering, taakhybridisatie en taakpooling onder deze categorie. De overeenkomst is dat er op taakniveau tussen twee of meer banen (of een ZZp-schap) gesleuteld wordt.
Springplankbanen
Springplankbanen hebben als functie duurzame instroom of doorstroom van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt te bevorderen. De technieken zijn: taakschrapen, taakinsourcing, taakafsplitsing, taakstapelen, slimme vacatures en microtasking. Het komt neer op taken uit bestaande banen (in een bedrijf, een stad, een bedrijfsterrein…) afsplitsen en tot nieuwe banen samenvoegen, bij voorkeur zo dat nieuwe goede banen ontstaan. Bij ‘micro-tasking’ worden taken die zich daarvoor lenen in vele microtaken verdeeld; deze taken kunnen mensen online verrichten.
Baangereedschap
Het gereedschap voor Job Engineering bestaat uit analysemethoden, methoden voor het creëren van bewustwording of manieren om maatwerkafspraken te maken tussen medewerker en leidinggevende. Het sleutelen aan banen is een proces waarin zowel de medewerker zelf, zijn of haar collega’s als de leidinggevende moet participeren.
Referentie
TNO/NSvP (2014). Buiten de Gepade Banen: een X aantal baantechnieken voor een arbeidsmarkt op maat (Job Engineering Catalogus). Hoofddorp/Utrecht: TNO/NSvP
Zie: www.innovatiefinwerk.nl/buiten-de-gepade-banen
Thema: Duurzame inzetbaarheid; innovatieve werkplekken
Sector: n.v.t.
Bron: Tool/Instrument, boek
Kenmerken