'Je bent gewoon een nummertje'

2023 – In deze publicatie wordt verslag gedaan van een kwalitatief onderzoek naar de kwaliteit van werk in de bezorging en distributie centra. Dit onderzoek past in de ‘Gewoon Goed Werk agenda’ van vakbond FNV.

De volgende onderzoeksvraag stond centraal: Wat betekent waardevol werk voor werkenden en welke belemmerende en bevorderende factoren spelen een rol bij het realiseren van waardevol werk? Het doel is om bij te dragen aan kennis over de kwaliteit van werk en aanbevelingen te formuleren voor de vakbeweging in haar streven om waardevol werk voor iedereen te realiseren.

 

Het onderzoek behelsde literatuuronderzoek en diepte-interviews met werkenden in deze sector.

Op basis van de literatuur werden drie dimensies van waardevol werk benoemd: (1) autonomie, (2) erkenning en (3) waardigheid. In het onderzoek werd een onderscheid gemaakt tussen objectieve kenmerken van de functie en de subjectieve waardering ervan.

Ontwikkelingen als globalisering, digitalisering, flexibilisering, financialisering en marktwerking hebben de kwaliteit van het werk in deze sector onder druk gezet. In de literatuur wordt wel gesproken van een toename van het aantal ‘bad jobs’ en daarbij wordt vaak ‘autonomie’ genoemd als een van de belangrijkste voorwaarden voor waardevol werk, waaraan niet voldaan wordt.

Voor een subjectieve beleving van ‘waardevol werk’ spelen evenwel andere aspecten ook een rol, zoals fijne collega’s, het ondervinden van erkenning en waardering…

In dit onderzoek hadden opvallend veel informanten het gevoel niet gezien te worden door het (hogere) management van hun bedrijf. En uit de interviews bleek dat op dit vlak juist een verschil zou kunnen worden gemaakt.

Deze bevinding stelt de vakbeweging voor een vraagstuk.

Ook in laaggeschoold werk en in banen met een lage status of gestigmatiseerde banen, kunnen werkenden manieren vinden om hun werk als waardevol te ervaren of er waardering aan te ontlenen. Hoe dient de vakbeweging om te gaan met het onderscheid tussen het bevorderen van objectief gezien waardevol werk, bijvoorbeeld door meer zekere banen te creëren en/of meer autonomie en zeggenschap over bijvoorbeeld werktijden enerzijds, en de subjectieve waardering van het werk door de werkenden zelf en de onderlinge verschillen daarin anderzijds?

 

De inzichten opgedaan in dit onderzoek zijn dat de vakbeweging een visie moet ontwikkelen waarin zowel extrinsieke werkaspecten als intrinsieke werkaspecten een belangrijke rol spelen. Zo kan de vakbeweging eraan bijdragen dat ‘gewoon goed werk’ voor alle werkenden een reëel perspectief wordt.

 

Referentie

Jonkhout, Stella, (2023) ‘Je bent gewoon een nummertje’. Waardevol werk in de sector logistiek. Een kwalitatief onderzoek naar de ervaringen van werkenden in de bezorging en distributie centra. Amsterdam: De Burcht, Publicatienr. 25.