Key trends and drivers of change in information and communication technologies and work location

2017 – Het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het werk (EU-OSHA) heeft een werkdocument: ‘Key trends and drivers of change in information and communication technologies and work location’ (Voornaamste trends en drijfveren van informatie en communicatie technologieën en de arbeidssituatie). Daarin wordt gerapporteerd over ‘Vooruitzichten op nieuwe risico’s voor Veiligheid en Gezondheid op het werk’.

Hoofddoelen
Het Europees Agentschap heeft een verkenningsproject naar ICT en werk in uitvoering genomen. Dit project bestaat uit drie werkpakketten. Het doel van Werkpakket 1 is om de belangrijkste trends en drijfveren van veranderingen in ICT en werkplek te identificeren. De doelstelling van Werkpakket 2 is om deze trends te gebruiken om scenario’s te ontwikkelen en te testen, opdat beleidsmakers kunnen anticiperen op de gevolgen voor Veiligheid en Gezondheid op het werk. Het doel van Werkpakket 3 is om die scenario’s te verspreiden onder beleidsmakers en andere stakeholders.

Dit rapport is het eindverslag van Werkpakket 1. Het beschrijft het proces waarmee de belangrijkste trends en drijfveren werden geïdentificeerd. Dit proces werd opgesplitst in drie verschillende taken. Het doel van Taak 1 was om een breed scala aan relevante trends en drijfveren te identificeren via een brede scan. Het doel van Taak 2 was de trends en drijfveren te consolideren door het raadplegen van deskundigen via telefonische interviews en een tweetraps Delphi-achtige web-enquête. Het doel van Taak 3 was om de belangrijkste trends en drijfveren te selecteren in een discussie van het projectteam met een klein aantal uitgenodigde deskundigen. Dit rapport is zo opgesteld dat elke taak op zijn beurt weer wordt beschreven: eerst de gebruikte methode en vervolgens de verkregen resultaten. De resultaten van alle drie de taken worden vervolgens besproken en conclusies worden getrokken, zodat daarmee verder gewerkt kan worden in Werkpakket 2.

Voornaamste bevindingen
De belangrijkste voordelen van nieuwe ICT toepassingen zijn dat mensen niet meer in of op gevaarlijke werkplekken hoeven te verblijven en dat er nieuwe mogelijkheden komen om over goede OSH-praktijken te communiceren. De risico’s zijn voornamelijk psychosociaal (bijv. de emotionele en cognitieve belasting die gepaard gaat met de 24/7 economie, permanente bereikbaarheid, verlies van traditionele werkhiërarchieën en sociale interactie op het werk) en ergonomisch (bijv. door de toename van het gebruik van mobiele apparaten en nieuwe mens-machine interfaces). Veel opmerkingen tijdens de raadpleging van experts betroffen werk gerelateerde stress. Er waren ook opmerkingen over pesten en discriminatie en er was twijfel over of de nieuwe banen en werkpatronen voldoende werk zullen bieden om werknemers een bestaansgrond te bezorgen. Een meer diverse en minder goed omlijnde beroepsbevolking alsmede meer flexibele arbeidspatronen die verwacht worden als gevolg van de toename en spreiding van technologieën en processen waarin ICT is geïncorporeerd (ICT-enabled technologies, ICT-ET’s), vormen de grootste uitdaging voor de toepassing van werkgelegenheidsbeleid en sociale zekerheidswetgeving en ook voor scholings-, opleidings- en trainingsbeleid. Want ICT-ET’s maken dat werk overal en op elk moment gedaan kan worden en traditionele werkgever-werknemer-relaties zullen veranderen, zo is de verwachting. Hoewel de verspreiding en de prevalentie van ICT-ET’s momenteel over sectoren variëren, wordt ICT nu vaker gezien als een onderdeel van veel sectoren, dan als een eigen sector. Daarenboven wordt verwacht dat ICT-ET’s verder blijven toenemen, alhoewel niet persé op uniforme wijze.

Referentie

Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het werk. ‘Key trends and drivers of change in information and communication technologies and work location’.

Auteurs: Nicola Stacey, Peter Ellwood and Sam Bradbrook (Foresight Centre (HSL)), John Reynolds and Huw Williams (SAMI Consulting Limited). Working Report. Luxembourg: Publicatie bureau van de EU. 2017. ISBN: 978-92-9496-382-6.