Pentascope

Pentascope 

2019 – Pentascope is een BV waaraan thans 25 mensen verbonden zijn, een ‘werkverbond’. Deze mensen bieden organisatie-adviesdiensten aan. Pentascope wil bijdragen aan een duurzame wereld en intern aan alle medewerkers een plek bieden waar ze kunnen groeien.

Sociale Innovatie
Pentascope is sociaal innovatief:
1. omdat de organisatie vernieuwende arbeidsrelaties creëert; een minderheid (6) heeft als werknemer een arbeidsovereenkomst, de meerderheid heeft als ZZP-er een raamovereenkomst, met rechten en plichten;
2.  omdat de organisatie nieuwe besturingsvormen en besluitvorming modellen hanteert. Medewerkers zijn volkomen autonoom en stemmen hun werk af in teams van vier of vijf collega’s. Bij de besluitvorming over operationele, tactische en strategische zaken zijn alle medewerkers betrokken met gelijke stem volgens de principes van ‘consent+’ en ‘deep democracy’;
3. omdat de aandelen van de BV in een coöperatie zijn ondergebracht, waar ook medewerkers aan kunnen deelnemen;
4. omdat het werkverbond blijft experimenteren en ontwikkelen. 

Wat vooraf ging
Pentascope BV is 30 jaar geleden opgericht door 5 mensen uit de hoek van automatisering, IT.
Het bedrijf is tot aan de crisis flink gegroeid tot zo’n 350 personen. In de crisis echter, moesten er velen vertrekken. In 2009 werd het bedrijf – toen met 130 mensen – verkocht aan een investeerder.
In 2013 – toen er nog maar 15 mensen in dienst waren – dreigde faillissement. Toen hebben twee (van de vijf) oorspronkelijke oprichters de aandelen overgenomen en in een coöperatie ondergebracht, met instemming en hulp van de 15 personeelsleden. 

Aanpak
Reeds vanaf de oprichting was Pentascope een platte, open en mensgerichte organisatie. Tijdens de crisis was daar enige druk op komen te staan. Maar het besluit in 2013 om het bedrijf over te nemen van de investeerder die het eerder in 2009 had gekocht, werd in een lange vergadering van alle 15 personeelsleden en de oude oprichters – onder grote druk van faillissement – unaniem genomen. Zoals daarna ook de besluiten over het aangaan van nieuwe arbeidsrelaties door allen zijn genomen. 

Resultaten
Na een aanloopperiode aan het begin van de Coöperatie, loopt Pentascope sinds 2015 goed en haalt positieve bedrijfsresultaten. De medewerkers tonen zich hoogst betrokken en voelen zich mede-eigenaar.  

Lessons learned
De coöperatie is een veel betere vorm dan werknemersaandeelhouderschap, om de mensen bij het werk en de organisatie te betrekken.
Voor opdrachtgevers en klanten is een dubbele identiteit: ZZP en Pentascope, onduidelijk. Nu is de afspraak één visitekaartje: Pentascope.
Voor de belastingdienst zijn de constructies in nieuwe arbeidsrelaties die de mensen bij Pentascope aan het ontwikkelen zijn, moeilijk te verteren. Dat kost tijd, aandacht en moeilijke discussies.   

Referentie
Bilsen, Gijs van; Joost Kadijk en Cyriel Kortleven: ‘Yes and…Pentascope’. Dit boek kan besteld worden via de volgende link: https://www.amazon.com/Yes-Your-Business-improvisation-organizations/dp/9081950606.

 

 

Thema’s: Arbeidsverhoudingen, flexibel organiseren, talentontwikkeling
Sector: commerciële dienstverlening
Bron: Case

 

Kenmerken