Van Babel tot ontwerp: Concepten en methoden voor organisatieontwikkeling

2018 – Seth Maenen, verbonden aan Flandres Synergy schreef het boek ‘Van Babel tot ontwerp’. Het is een gids voor anders en beter organiseren, met veel metaforen en voorbeelden, ook uit de eigen consultancy praktijk.

In zeven hoofdstukken ontvouwt Maenen een ‘organisatiecanvas’ met bouwstenen voor een effectief organisatie-ontwerp.

 

Korte inhoud

In Hoofdstuk 1 werkt de schrijver toe naar een configuratief denkmodel. Van technocratische, evolutionaire en revolutionaire benaderingen van organiseren kunnen we allemaal leren; het is niet het één of het ander maar het hangt af van de visie en strategie en de aard van het productie- of dienstverlenende proces. Maenen ziet de Sociotechniek als wegbereider voor het configurationele denken.

In Hoofdstuk 2 wordt het organisatiecanvas gepresenteerd. Een van de kenmerken is dat er een logische en noodzakelijke volgorde bestaat in het hanteren van dit model, al is het ontwerpproces iteratief.

De basislogica vloeit voort uit vier vragen:

Prestatie, Wat moet onze organisatie klaarspelen?

Organisatie, Wat voor organisatie hebben we daar voor nodig?

Relatie, Hoe zien we mensen resultaatgericht samenwerken?      

Job, Wat is er nodig om de job gedaan te krijgen?

Onder deze vier rubrieken vallen steeds twee bouwstenen, één betreffende de cultuur en één betreffende de structuur.

Onder Prestatie zijn dat 1) Visie en 2) Proces.

Bij Organisatie gaat het om 3) Macrostructuur en 4) Leiderschap.

Relatie omvat 5) Microstructuur en 6) Teams.

Job bestaat uit de bouwstenen: 7) Systemen en 8) Individu.       

In Hoofdstuk 3 worden twee uiterste keuzes ten aanzien van de macrostructuur tegenover elkaar gezet: de klassieke functionele Ford-organisatie enerzijds en de Spotify organisatie met autonome operationele teams anderzijds. Het verschil wordt in hoge mate verklaard door de mate van voorspelbaarheid (hoog bij Ford, laag bij Spotify) en variatie (laag bij Ford, hoog bij Spotify) in het proces. Dit verschil werkt verder door in de keuzes ten aanzien van de volgende bouwstenen.

De Hoofdstukken 4 en 5  maken duidelijk hoe bepalend voor alles en uiteindelijk voor het gedrag van mensen de structuur van een organisatie is.

Hoofdstuk 6 gaat over Leiderschap en het ontwerpen van de besturingsstructuur. Het principe van subsidiariteit wordt uitgelegd: alleen op een hoger niveau beslissen over wat het niveau daaronder niet vermag. Aandacht is er voor de typische fouten die hierin worden gemaakt.

In Hoofdstuk 7 zet de schrijver aan de hand van de acht bouwstenen de ontwerpprincipes van teams uiteen. Hij beschrijft de paradox dat je altijd autoriteit boven teams moet blijven zetten om er zelfsturing uit te kunnen halen en ‘teamentropie’ te vermijden.

 

Referentie

Maenen, Seth. (2018) ‘Van Babel tot Ontwerp. Concepten en methoden voor organisatieontwikkeling.’  Klamthout, België: Pelckmans Pro.

 

Thema: Flexibel organiseren, Slimmer werken

Sector: n.v.t.

Bron: Boek

Kenmerken